W poprzednim artykule omawialiśmy dogtrekking, czyli marsz/bieg na orientację z psem. Dzisiaj zajmiemy się bardziej sportową odmianą tego rodzaju aktywności.
Canicross co to jest?
Canicross jest to oficjalna dyscyplina sportowa, która należy do grupy sportów psich zaprzęgów. Wywodzi się ze Skandynawii, gdzie od wieków, ludzie wykorzystywali psy jako siłę pociągową. W warunkach bezśnieżnych canicross rozprzestrzenił się po świecie jako sport i sposób spędzania czasu z czworonogiem.
Jak jest zatem definicja canicrossu? Najprościej można go opisać jako bieg z psem, gdzie pies pełni rolę wspomagającą dla przewodnika, pomagając mu biec szybciej. Co jest bardzo ważne i jednocześnie dokładnie sprecyzowane w regulaminie – człowiek biegnie za psem. Zabronione jest wyprzedzania psa, ciągnięcie go za sobą lub inne formy zmuszania go do poruszania się naprzód. Nie bez powodu canicross, jako dyscyplina sportowa, przypisana jest do grupy psich zaprzęgów. Pies powinien ciągnąć człowieka i to właśnie jest kwintesencja tego sportu.
Podział i kategorie w canicrossie
W canicrossie zawodnicy podzieleni są ze względu na płeć oraz w kategoriach wiekowych:
- młodzicy 12-13 lat, dystans maks. 2 km,
- juniorzy młodsi 14-15 lat, dystans maks. 3 km,
- juniorzy starsi 16-17 lat, dystans maks. 5 km,
- seniorzy 18-39 lat, dystans maks. 1,5 – 10 km,
- seniorzy starsi 40-49 lat, dystans maks. 1,5 – 10 km,
- weterani 50 lat i więcej, dystans maks. 1,5 – 10 km. Co ciekawe regulamin dopuszcza, w formie rekreacji, start dzieci w kategoriach:
- dzieci młodsze: 6-8 lat, dystans maks. 500 m,
- dzieci starsze: 9-11 lat, dystans maks. 1 km. Zaleca się aby startujące dziecko było pod opieką opiekuna, który będzie towarzyszyć mu na trasie biegu. Jeśli chodzi o wymagania dotyczące czworonoga, nie ma ograniczeń co do rasy, z jaką możemy startować w zawodach, jednak pies musi mieć ukończone 12 miesięcy.
Psy do canicrossu
Pomimo że w teorii możemy startować w canicrossie, z każdym psem, jednak z racji specyfiki dyscypliny, są rasy do tego szczególnie predysponowane. Zastanówmy się zatem jakimi cechami powinien charakteryzować się idealny pies do canicrossu. Przede wszystkim powinien być silny, wytrzymały, lubiący biegać, z tzw. „will to go”, czyli naturalną ochotą do podążania naprzód mimo obciążenia, jakim jest przewodnik na drugim końcu smyczy. Ta ostatnia cecha jest szczególnie ważna, ponieważ nie wszystkie psy mają motywację do samodzielnej, ciężkiej pracy na czele zespołu pies-człowiek. Z drugiej strony siła to nie wszystko. Idealny pies do canicrossu powinien być też odpowiednio szybki. Ważne jest też, aby czworonóg umiał podporządkować się przewodnikowi.
Nie trudno sobie wyobrazić, że psom pokroju np. Jamnika, Yorka czy Nowofundlanda, będzie trudno spełnić tego typu oczekiwania i choć startować mogą wszystkie, to jednak najbardziej predysponowanymi do tego sportu psami, z którymi biegają czołowi zawodnicy, są: Greystery i Eurodogi. Nie są to rasy uznane przez FCI. Greyster jest to mieszkanka Wyżła Niemieckiego z Greyhoundem. Eurodogiem określamy, natomiast, psy wielorasowe, do których stworzenia użyto ras myśliwskich (wyżła niemieckiego, pointera itd.) i zazwyczaj Alakan Husky, choć istnieją linie Eurodogów bez dolewu krwi tych ostatnich, za to z dolewem np. Greysterów.
Sprzęt do canicrossu
Podczas zawodów pies i człowiek połączeni są ze sobą smyczą z amortyzatorem, która przypięta jest do szelek noszonych przez psa i do pasa biodrowego noszonego przez przewodnika. Szelki do canicrossu nie powinny ograniczyć ruchów psiego sportowca, ani nie powinny powodować nacisku na klatkę piersiową. Najczęściej używane są szelki typu sled. Pas biodrowy dla przewodnika powinien być dobrany tak, aby siła ciągnięcia była nakierowana na biodra, a nie na dolny odcinek kręgosłupa. Inaczej może to prowadzić do problemów zdrowotnych w przyszłości.
Canicross jak zacząć?
W canicrossie mamy trzy, osobne elementy, nad którymi należy pracować. Pierwszy to trening samego przewodnika. Zazwyczaj słabszym ogniwem zespołu jest człowiek – wolniejszy, mniej wytrzymały. Pracę nad nasza kondycją najlepiej rozpocząć więc bez udziału czworonoga. Chyba, że chcemy, by nam towarzyszył np. biegnąć luzem. Zadaniem przewodnika w canicrossie jest jak najmniej hamować psa. Dlatego w im lepszej kondycjji jesteśmy, tym lepsze wyniki będziemy mogli osiągnąć jako team.
Drugim elementem jest trening samego psa. Tutaj najważniejsze jest wypracowanie jak największej wytrzymałości czworonoga. Nie zapominajmy, że biegnie on z obciążeniem (czyli z nami) i musi być do tego kondycyjnie przygotowany. Do treningu możemy wykorzystać rower czy hulajnogę. W lecie idealnym sposobem na budowanie odpowiedniej kondycji będzie również pływanie.
Niezwykle istotna jest także nauka komend (pies powinien reagować na hasło zatrzymania czy też hasła kierunkowe – prawo/lewo). Niezwykle istotne jest również pamiętanie o złotej zasadzie – linka łącząca psa powinna być zawsze napięta. Pies musi mieć silne skojarzenie, że jego zadaniem jest ciągnięcie. Pozwoli to na wykorzystanie możliwości czworonoga jako siły pociągowej, co jest ideą tego sportu.
Trzecim elementem jest połączenie tego wszystkiego razem, czyli wspólny bieg psa i właściciela. Jest to okazja, aby przećwiczyć komendy i współpracę między nimi.
Jeżeli mamy taką możliwość, najlepsze jest rozpoczęcie treningów pod okiem doświadczonego zawodnika.
Różnica między dogtrekkingiem a canicrossem
W przypadku dogtrekkingu mówimy o marszu/biegu z psem na orientację. W canicrossie liczy się przede wszystkim szybkość, z jaką pokonamy z góry ustaloną trasę. Jest to wyścig. Dodatkowo pies pełni tu rolę zaprzęgową. W dogtrekkingu pupil może sobie beztrosko kroczyć obok nas, nie musi być również ubrany w szelki, wystarczy zwykła obroża. Mimo że dogtrekking również możemy traktować sportowo jednak założenia tych dwóch dyscyplin, znacząco się różnią.
Canicross to idealna dyscyplina, dla tych, którzy chcą połączyć zamiłowanie do biegania ze wspólnym czasem spędzonym z psem. Na stronie Polskiego Związku Sportu Psich Zaprzęgów możemy znaleźć wszystkie potrzebne informacje na ten temat.