Emocje psa: ciało i interpretacja świata
Lęk, radość, irytacja, smutek to podstawowe dyspozycje, które uruchamiają natychmiastowa reakcja całego ciała.
Nazywamy je emocjami i pokazują nam stronniczość zwierzęcia w kontakcie ze światem. Zwierzę jest subiektywne, ponieważ ma emocje, czyli stany wewnętrzne, które prowadzą do przypisywania określonych wartości sytuacjom. Emocje są wynikiem związku między stanem ciała a tym, co rzeczywistość zewnętrzna oferuje w danym momencie.
Poprzez emocje zwierzę wygląda tak, jakby zabarwiło świat: w zależności od tego, jak się czuje wewnętrznie, świat przybiera różne odcienie. Na przykład, jeśli jest zmęczony i doświadcza negatywnych emocji, nie widzi tego, co go otacza, w taki sam sposób, jak kiedy ma się dobrze. Emocje takie jak smutek lub strach zmienią świat w coś mrocznego. Subiektywność oznacza zatem częściowe czytanie rzeczywistości. Czytając to, co go otacza, zwierzę nigdy nie jest obiektywne, jego podejście jest subiektywne właśnie dlatego, że jest częściowe i odnosi się do jego stanu wewnętrznego.
W tym sensie emocje stanowią niezbędne narzędzia behawioralne do dostosowania stanu psychicznego i fizycznego do sytuacji awaryjnej, w której podmiot znajduje się w określonym momencie. Emocje są zatem pierwszą i natychmiastową interpretacją sytuacji, w odniesieniu do tego, co przedstawia, co przewiduje lub co pamięta.
Istnieje ścisły związek między emocjami a stanem ciała, będący wynikiem procesu ewolucyjnego mającego na celu sprawienie, by ciało we właściwym czasie udzieliło odpowiedniej odpowiedzi na to, czego wymaga konkretny stan. Od jakich czynników cielesnych zależą emocje psa? Przyjrzyjmy się niektórym z nich szczegółowo.
Czynniki, od których zależą emocje psa
Musimy zadbać o to, aby nasze zwierzę mogło odpocząć odpowiednio. Odpoczynek jest bowiem ściśle związany z funkcjonalną równowagą mózgu i reszty ciała, działając jako mechanizm stabilizujący do odzyskiwania spokoju w ośrodkowym układzie nerwowym
Innym ważnym aspektem równowagi emocjonalnej zwierzęcia jest możliwość wykonywania odpowiedniej gimnastyki funkcjonalnej. Na przykład pies musi być aktywny fizycznie i nie możesz myśleć o zapewnieniu mu dobrego samopoczucia poprzez utrzymywanie go w stanie bezczynności. Całe ciało prosi o możliwość pozostania w doskonałej formie fizycznej i większość aparatów tego oczekuje. Zarówno układ krwionośny, jak i limfatyczny – niezbędne dla dobrego samopoczucia i zapobiegania chorobom – są utrzymywane w działaniu przez pompę mięśniową. Z drugiej strony aktywność fizyczna, oprócz zapewniania tego szczególnego samopoczucia wynikającego ze zmęczenia, daje przyjemność, ponieważ aktywuje system uspokajających endorfin. Należy również powiedzieć, że niektóre rasy psów, które przez wieki były wybierane do aktywności fizycznej, cierpią jeszcze bardziej z powodu braku aktywności, ponieważ ich wrodzoną skłonnością jest wykonywanie czynności.
Pies musi odbywać długie spacery kilka razy dziennie. Miły spacer dla psa oznacza przygodę, patrol, badania; nasz pies musi odkrywać nowe miejsca i dlatego, jeśli mieszkamy w mieście, musimy być w stanie pójść z dala od zabudowań, być może wejść do lasu, w którym pies może sobie pozwolić na węszenie! W rzeczywistości narządy zmysłów pełnią nie tylko funkcję monitorowania, to znaczy dostarczanie informacji o rzeczywistości, ale także funkcję satysfakcjonującą, która daje przyjemność. Często zabieramy psu jedno z najważniejszych źródeł przyjemności, a mianowicie zadowalanie zmysłów, gdy nie wolno mu wchodzić w relacje z elementami stymulującymi, które są częścią jego oczekiwań.
Pies musi szperać w posłaniu z jesiennych liści, wypełnić oczy zalesionym krajobrazem, poczuć kontakt trawy z ciałem biegając po łące, słuchać dźwięków krajobrazu wiejskiego, czuć pod opuszkami wilgotną glebę, wyczuć ruchy innych zwierząt w leśnym poszyciu.
Kolejnym ważnym aspektem jest odżywianie połączone podwójną nicią z emocjonalną homeostazą. W posiłku, który przygotowujemy dla naszego psa, wszystkie składniki odżywcze muszą być przygotowane w celu zapewnienia prawidłowej i zbilansowanej diety. Pokarmy muszą być łatwo przyswajalne i promować prawidłową perystaltykę jelit. Nie musisz obciążać organów takich jak trzustka czy wątroba, na przykład z nadmiarem cukrów i skrobi. Jeśli zwierzę dobrze je, będzie miało pozytywne emocje!
Wreszcie stan emocjonalny jest również związany z obecnością bólu fizycznego: zaniedbane zapalenie stawów, infekcje ucha i zapalenie skóry powodują u psa złe samopoczucie, które zmienia jego stan emocjonalny. Krótko mówiąc, jeśli ciało ma się dobrze, emocje będą pozytywne, podobnie jak odbieranie świata zewnętrznego
Roberto Marchesini
Etiolog i filozof