Pies był, jest i zawsze będzie u boku człowieka, z niezrozumiałych i wspaniałych powodów. Jego cechy i zdolności są warte opowiadania w filmach i dlatego też pojawiają się w nich tak, jak opowiedzieliśmy o tym w artykule „Pieskie filmy”.
Jego bycie psem jest niemalże formą sztuki. Tak, sztuką. Psy zostawiły swój ślad, odcisk łapy, także na wielu dziełach sztuki. W historii sztuki istnieje niewidzialna smycz, długa na setki lat, która prowadzi wiele psów razem, zaprezentowanych w różnoraki sposób.
Chodźmy zobaczyć te najbardziej istotne i symboliczne psie ślady w sztuce, nie gardząc obrazami, które po prostu podobają się nam najbardziej.
#1 Obrazki naskalne
Pies, jeszcze podobny do wilka, był przedstawiany na ścianach jaskiń już w czasach prehistorycznych. Przedstawianie zwierząt było ściśle związane z polowaniami.
#2 Bóg Anubis
Trochę szakal a trochę pies, bóg Anubis był często przedstawiany przez Egipcjan, jako ten, który chroni nekropolie i czuwa nad snem zmarłych.
Sztuka grecka, a następnie i rzymska, kontemplowały piękno i doskonałość, a więc obecność psów była również powiązana z tym aspektem. Pojawiały się one w scenkach przedstawiających polowania, ale były także bohaterami opowieści mitologicznych, szczególnie pełniąc rolę strażnika i obrońcy danego miejsca. Wystarczy pomyśleć o niezbyt pozytywnej postaci, psie Cerberze.
Podobnie, w sztuce chrześcijańskiej i bizantyjskiej, gdzie zwierzęta nawiązywały do pewnej symboliki i stawały się alegoriami. Ich funkcja ikonograficzna polegała również na reprezentowaniu czujności. W rzeczywistości na wielu obrazach zwierzęta domowe nie są elementem scenograficznym czy konturowym, ale symbolizują czujność i niebezpieczeństwo, wysyłając komunikat odbiorcy dzieła.
W średniowieczu, do powyższych aspektów dołączyło przedstawianie ich w scenkach łowieckich.
#3 Leonardo Da Vinci – Studium psa
#4 Jacopo Bassano – Psy myśliwskie (1548-50)
Z biegiem lat pies zaczyna być obiektem badań. Badania Leonardo da Vinci nad proporcjami głowy psa są tego pierwszą przesłanką. Również na obrazie Jacopo Bassano psy są przedstawione bardzo bardzo precyzyjnie i realistycznie.
#5 Tycjan – Wenus z Urbino (1538)
Słynny obraz Tycjana, nawiązujący do Śpiącej Wenus Giorgiona, wprowadza nas do pokoju, gdzie na łóżku, w którym leży Wenus, leży także pies. Nie wdając się w żadne dociekania na temat samego dzieła, skupmy się na wspaniałych pociągnięciach pędzla, którymi namalowano psa i na jego znaczeniu. Obecność zwierzęcia ma oznaczać wierność, tę, którą kobieta winna jest zapewnić mężowi, zgodnie z częstą praktyką stosowaną na portretach małżonków.
#6 George Stubbs – Pejzaż z psami myśliwskimi (1792)
To naturalne, że w latach Oświecenia nawet psy odzwierciedlały w dziełach sztuki ideały tego nurtu kulturalno-artystycznego. Stubbs słynie właśnie z obrazów przedstawiających psy i konie, które pokazywał z wielką precyzją i uwagą, aby jak najwierniej je odtworzyć. Widać wyraźnie, że jego prace były poprzedzone wnikliwą analizą detali.
#7 Burton Barber – Po twór (1886)
#8 Pierre-Auguste Renoir – Portret madame Charpentier z córkami (1879)
W sztuce, pies był często przedstawiany jako towarzysz potężnego człowieka. Jego postać pojawiała się niejednokrotnie u boku bogaczy lub w salonach osób dobrze sytuowanych, w scenkach codziennych. Na tym pięknym obrazie Renoira widzimy psa, który wchodzi na bogate salony.
#9 Federico Zandomeneghi – Wierny przyjaciel (1874)
Pomiędzy XIX a XX wiekiem, psy w sztuce zaczęły podążać za różnymi prądami artystycznymi, pozwalając ponosić się ideom i ideologiom, których były nosicielami. Były one zatem częścią ludzkich lęków, jak i podmiotem poezji ekspresjonistycznej, futurystycznej, itp.
Piękny i delikatny obraz Zandomeneghiego, włoskiego malarza impresjonisty.
#10 Picasso – Chłopiec z psem (1905)
Chłopiec z psem Picassa, to obraz powstały w szczytowej formie słynnego artysty. Obie postaci przypominają, nawet w pozach, inny obraz z tego samego okresu: Dwóch akrobatów z psem. Obraz jest melancholijny, a atmosfera smutna, ale pies pozostaje u boku dziecka, które w czułym i opiekuńczym geście opiera rękę na jego głowie
#11 C.M. Coolidge – Przyjaciel w potrzebie z serii Psy grające w pokera (1903)
Na powyższym obrazie psy zostały uczłowieczone i przedstawiają ludzkie uzależnienia: hazard i alkohol.
#12 Giacomo Balla – Dynamika psa na smyczy (1912)
Obraz Giacomo Balli jest bardzo piękny i głęboko zakorzeniony w tematyce futuryzmu, przedstawia ruch jakby był on kadrem, klatką filmową na której analizuje się ruch ciał i oscylację smyczy.