Historia powstania tej rasy nie jest jednoznaczna. Krążą na ten temat różne teorie, jednak żadna z nich nie jest do końca potwierdzona i uznana za ostateczną. Cao da Serra de Aires, bo o nim mowa, jest jedynym owczarkiem, który pochodzi z Portugalii. Nic zatem dziwnego, że potocznie nazywany jest także owczarkiem portugalskim.
Cao da Serra de Aires – historia
Cao da Serra de Aires jest stosunkowo młodą rasą, którą FCI uznało oficjalnie dopiero w roku 1996. Rasa została przypisana do grupy I i nie jest poddawana próbom pracy. Niektóre teorie głoszą, że Cao da Serra de Aires to wynik skrzyżowaniu kilku innych ras psów pasterskich. Wielu znawców rasy mówi między innymi o dolewie krwi owczarka francuskiego briarda.
Owczarki francuskie należały wtedy to bardzo popularnych i cenionych psów pasterskich. Niestety okazało się, że nie do końca radzą sobie one z klimatem i ukształtowaniem terenu Portugalii. Według tej teorii to właśnie skłoniło pasterzy do skrzyżowania ich z lokalnymi psami pasterskimi, w tym owczarkiem katalońskimi i pirenejskimi w efekcie czego miała powstać nowa rasa, jaką jest cao da Serra de Aires. Choć teoria ta nie jest do końca potwierdzona, jednak wydaje się całkiem prawdopodobna. Czego dowodem może być również fakt, że rasy te są do siebie bardzo podobne.
Nowy typ mniejszego i lepiej przystosowanego do lokalnych warunków owczarka szybko stał się cenionym pomocnikiem pasterzy i wkrótce psy te były często spotykane na wzgórzach Serra de Aires i w sąsiednim rejonie Alentejo.
Choć rasa bez większej szkody w populacji przetrwała I i II wojnę światową, w latach 70 była uważana za stojącą na skraju wyginięcia. Powodem była urbanizacja kraju, spadek zapotrzebowania na psy pasterskie i brak zainteresowania cao da Serra de Aires poza granicami kraju.
Na szczęście grupa miłośników tego kudłatego pastucha postanowiła ratować rasę i poczyniła kroki, aby zainteresować nią przedmieścia i klasę średnią. W ten sposób z psa pracującego cao da Serra de Aires stał się psem rodzinnym i do towarzystwa. W chwili obecnej jest to jego główna rola i niewiele już psów jest wykorzystywana jako psy pasterskie.
Cao da Serra de Aires – wygląd
Cao da Serra de Aires to pies średniego wzrostu o nieco wydłużonej sylwetce. Psy osiągają 45-55 cm wzrostu, a suki 42-52 cm. Waga waha się w granicach 17-27 kg. Ich długa, prosta lub lekko falista szata nie ma podszerstka i jest dość szorstka. Tworzy długą brodę, wąsy i brwi. Cao da Serra de Aires może być koloru żółtego, szarego, wilczastego w różnych odcieniach oraz czarnego z podpalaniem. Zdarzają się także osobniki płowe i o kasztanowym kolorze sierści.
Cao da Serra de Aires ma wysoko osadzony ogon, który sięga stawu skokowego. Gdy pies się porusza stanowi on przedłużenie linii grzbietu lub jest szablasto wzniesiony. Nigdy jednak nie zakręca się nad grzbietem. Oczy owczarka portugalskiego są średniej wielkości i ciemnej barwy, o raczej okrągłym kształcie. Pies porusza się najczęściej lekkim, wyciągniętym i energicznym kłusem.
Cao da Serra de Aires – temperament
Owczarki portugalskie były niegdyś cenionymi psami pasterskimi wyróżniającymi się wytrzymałością, odpornością na warunki klimatyczne, zdolnością do pokonywania dużych odległości, a także umiejętnością utrzymywania stada w ryzach oraz w razie potrzeby doskonałymi umiejętnościami odnajdowania zaginionych zwierząt.
Dzisiaj, choć tylko nieliczne psy mogą wykazać się w pracy ze stadem cao da Serra de Aires nadal jest psem o dużym temperamencie. Jest on energiczny, dość nieufny wobec obcych, dobrze sprawdza się w roli stróża. Jest również bardzo przywiązany do właściciela i rodziny oraz uwielbia wszelkie aktywności. Z tego powodu cao da Serra de Aires świetnie sprawdzi się także w różnych sportach kynologicznych.
Cao da Serra de Aires – zdrowie i pielęgnacja
Owczarki portugalskie cieszą się dobrym zdrowiem i nie mają większych problemów zdrowotnych. Niekiedy, jak u wielu innych ras, zdarzają się przypadki dysplazji, jednak nie jest to częsta dolegliwość.
Cao da Serra de Aires nie wymaga skomplikowanych zabiegów pielęgnacyjnych jednak co najmniej raz na tydzień należy psa dokładnie wyczesać szczególnie zwracając uwagę na brodę, gdzie mogą zaplątać się resztki jedzenia.
Cao da Serra de Aires – dla kogo?
Ze względu na swój temperament, potrzebę ruchu, inteligencję, a czasem i upartość owczarek portugalski będzie idealnym psem dla osób aktywnych. Bez problemu odnajdzie się w większości psich sportów lub innych aktywnościach, w których chętnie będzie towarzyszył właścicielowi. Świetnie sprawdzi się też jako pies rodzinny i do towarzystwa.