Appenzeller, czy też Appenzeller Sennenhund należy do grupy czterech ras (appenzeller, entlebucher, duży szwajcarski pies pasterski i berneński pies pasterski) ze Szwajcarii określanych jako sennehundy. Nazwa ta pochodzi od słowa senn/senner, czyli pasterz. sennehundy pomagały pasterzom głównie przy wypasie bydła, ale także pełniły rolę psów stróżujących. Niektóre z nich były również używane do ciągnięcia wózków.
Appenzeller – historia
Dokładne pochodzenie rasy nie jest znane. Przypuszcza się, że sennehundy pochodziły od molosów przybyłych na te tereny z rzymskimi legionami. Pierwsza wzmianka o appenzellerze pochodzi z 1853 roku, gdzie został on opisany jako „krótkowłosy, średniej wielkości, wielobarwny pies pasterski, w wyrównanym typie szpica”.
Dzięki działaniom Szwajcarskiego Związku Kynologicznemu i radnemu kantonu St. Gallen na pierwszej międzynarodowej wystawie psów w Winterthur w 1898 roku wystawiono w nowo powstałej klasie „psów górskich do bydła” aż osiem appenzellerów.
Klub rasy będący inicjatywą prof. dr Alberta Heima powstał natomiast w 1906 roku. Prof. Heim opracował również pierwszy obowiązujący wzorzec rasy, który ujrzał światło dzienne w 1914.
Appenzeller – wygląd
Appenzeller to pies średniej wielkości, osiągający wysokość w kłębie 52-56 cm psy i 50-54 cm suki. Jego harmonijna, muskularna sylwetka wpisuje się bardziej w kwadrat niż w prostokąt. Lekko klinowata głowa jest proporcjonalna do reszty tułowia. Czaszka jest prawie płaska i równomiernie zwęża się w kierunku kufy. Kolor nosa uzależniony jest od umaszczenia. U psów czarnych jest czarny, a u czekoladowych jest czekoladowy.
Oczy są raczej niewielkie, w kształcie migdała, nieco skośnie osadzone, o żywym wyrazie. W zależności od umaszczenia są ciemnobrązowe lub brązowe u czarnych psów i lekko rozjaśnione w przypadku psów czekoladowych. Uszy są wiszące i dość wysoko osadzone. W spoczynku płasko przylegają do policzków, w momencie większej uwagi, kierują się ku przodowi.
Silny i prosty grzbiet jest umiarkowanie długi. Zad raczej krótki a sięgająca, łokci klatka piersiowa jest szeroka i głęboka. Ciasno zakręcony nad grzbietem lub na boku ogon jest natomiast wysoko osadzony, mocny, średniej długości i pokryty gęstym włosem. W spoczynku może swobodnie zwisać.
Appenzeller ma dwuwarstwową, zwartą i przylegającą szatę. Włos okrywowy jest gęsty i błyszczący. Podszerstek jest czarny, brązowy lub szary. Maść podstawowa może być czarna lub czekoladowa (hawana) z symetrycznym rdzawobrązowym podpalaniem i białymi znaczeniami. Dodatkowo nad oczami występują małe rdzawobrązowe plamki oraz podpalanie również na policzkach, po obu stronach klatki piersiowej na wysokości stawów barkowych oraz na kończynach. Białe znaczenia występują na grzbiecie nosa, kufie, podbródku, podgardlu, klatce piersiowej, na kończynach i końcówce ogona.
Appenzeller – charakter
Appenzeller jest psem żywiołowym, nieufnym wobec obcych, szybko uczący się, chętny do nauki i potrzebujący nowych wyzwań, a także uwagi. W przypadku zaniedbania może rozwinąć niszczycielskie skłonności – ta rasa nie lubi się nudzić. Appenzellery mogą być także szczekliwe.
Ponadto przedstawiciele tej rasy jako psy bardzo inteligentne, niezależne a czasem nawet uparte, potrzebują konsekwentnego i odpowiedzialnego wychowania. W wieku szczenięcym wymagają także odpowiedniej socjalizacji bez której może rozwinąć się u nich zbytnia nieufność, a u niektórych osobników także lękliwość, nadmierna nerwowość, czy agresja.
Appenzeller – zdrowie
Średnia życia tej rasy wynosi około 11 – 13 lat. Przez ten czas appenzellery cieszą się zazwyczaj dobrym zdrowiem, aczkolwiek ze względu na mocno ograniczoną zmienność genetyczną rasy, mogą u nich wystąpić pewne wady wrodzone takie jak: zwężenie tętnicy płucnej, rozszczep podniebienia, wrodzone wady nerek, zaćma wrodzona, wypadania rzepki, entropium, ektropium, dyskopatia kręgosłupa, egzema i inne. Ponadto rasa ta nie jest wolna od dysplazji stawów biodrowych i łokciowych.
Appenzeller – pielęgnacja
Pielęgnacja appenzellera nie wymaga dużo czasu. Wystarczy od czasu do czasu przeczesać psa gumową szczotką , aby usnąć martwy włos oraz zadbać o odpowiedni stan uszu, zębów oraz pazurów.
Appenzeller – dla kogo?
Appenzellery przez wieki pełniły rolę psa gospodarskiego i pracującego. W późniejszych latach próbowano je przystosować do roli psa do towarzystwa, przez co ich charakter uległ pewnym zmianą, aby łatwiej przystosowały się do życia na przedmieściach, jednak nawet dzisiaj nie są to typowe psy rodzinne. Ich wychowanie oraz temperament wymagają doświadczonego właściciela, który poradzi sobie z tak żywiołowym, inteligentnym i specyficznym psem, jakim jest appenzeller.
W związku z tym rasa ta nie jest polecana osobą niedoświadczonym. Nie są one także typowymi psami rodzinnymi oraz nie nadają się dla tych osób, które chcą mieć spokojnego i bezproblemowego towarzysza. Idealnym właścicielem appenzellera będzie za to osoba doświadczona z psami, aktywna, mogąca poświecić mu dużo czasu oraz odpowiednią dawkę ruchu. Appenzellery sprawdzą się także doskonale jako psi sportowcy.